Lessen voor twijfelaars

 

Moeten we investeren of juist nog even rustig aan doen. Is dit een kans of moet ik het meer zien als een bedreiging. Maar in iedere bedreiging moet ik toch een kans zien? De eeuwige twijfel!

Wanneer je beslissingen neemt kies je ook iets niet. En laat je daarmee dan niet een kans liggen? Is het moreel juist wat ik doe en beslis? Is het verstandig om nog te investeren in het middle management en hoe lang gaan we daar dan mee door? Wanneer weet ik nu echt: genoeg!

Iedereen twijfelt wel eens. Ook de grote leiders kennen de spanning en de angst  over de besluiten die ze namen. Wat opvalt is dat we bij al onze twijfel verder het probleem induiken. Wie veel twijfel kent, weet dat je uiteindelijk alleen nog in cirkeltjes denkt: steeds hetzelfde. De twijfel brengt ons niet verder. Geen stap.

De kunst is om in de afwegingen die het begin van de twijfel vormen, de juiste keuzes te maken.

Ook grote leiders twijfelen. Zij twijfelen juist veel en intens. Ze vragen zich van alles af, maar hebben ook de moed om besluiten te nemen, knopen door te hakken en verantwoordelijkheid voor het resultaat daarvan te nemen.

Wie onlangs nog in de bioscoop de film Selma zag, ziet het leven vol twijfel van een groot leider: Martin Luther King.

We kennen King van de grote speech “…I have a dream” en we denken wat al te gemakkelijk dat hier een sterke krachtige man staat die niet wijkt en duidelijk weet wat ie wil. In de film zien we een ander beeld, een meer completer beeld misschien. We zien King een volksbeweging op gang brengen die grote gevolgen heeft. Voor het land, voor iedere burger en speciaal voor iedere volgeling die daadwerkelijk aanhaakt en mee doet. Elk besluit telt en heeft grote gevolgen. Ds. King heeft een hechte band met o.a. zangeres Mahalia Jackson. Wanneer hij weer eens enorm twijfelt en er niet van kan slapen, belt King Mahalia midden in de nacht op. Hij hoeft niet veel te zeggen, ze weet wat hij wil horen. ‘Ik moet even de stem van God horen..’ zegt King die diep twijfelt aan zichzelf. Mahalia zingt dan voor hem een van haar spiritual songs.

Op een ander moment zoekt Ds. King de stilte op. Hij maakt een autoritje. Omdat de twijfel hem plagend angstig maakt. De beweging die het autoritje met zich meebrengt, stilt een klein beetje de knagende twijfel. Een veel jongere vriend spreekt hem moed en zelfvertrouwen in. Mooie film: Selma.

Wat Martin Luther King doet en wat je van andere moedige beslissers kunt leren: vraag en accepteer hulp van anderen in je afweging zonder je eigen plek/positie te verlaten.

Ook de grote leider Nelson Mandela twijfelde veel en maakte zich vaak grote zorgen. Het leverde hem zelfs 2 x een burnout op. Ook Mandela vraagt en gebruikt de hulp van anderen. In de cel is dat moeilijk. Hoe bereik je de vrienden daarbuiten? Tim Maharaj is een van die vrienden aan wie Mandela schrijft over zijn innerlijke hel: …..maar iedere keer wanneer ik weer eens het slachtoffer ben van pech, dan vergeet ik precies de simpele dingen en dan breekt de hel weer over me los. Het klinkt misschien wat raar voor mij om jou daarmee te belasten….’

Leer als twijfelaar ook om jezelf niet in de twijfel te verliezen. Wanneer afwegingen gedaan zijn en je beslissing genomen is, kun je steeds terug naar ‘The bigger picture’. In plaats van te verdwalen in ‘als’ en ‘maar’ zoek je steeds het grote geheel op: waarom deed ik dit. Wat is het doel. Wat is het eindplaatje wat we voor ogen hebben. Door je vast te houden aan het grote geheel, blijf je ook zelf op koers. Bezig zijn met de details kan voor jezelf al een waarschuwing zijn dat je het grote geheel uit het oog verliest. Je kunt koers houden door steeds weer terug te keren naar het grote geheel.

Het effect van het telkens denken vanuit ‘The bigger picture’ kun je nog versterken door regelmatig enige tijd door te brengen in de natuur. Of je bezig te houden met de seizoenen, het weer en met wat zonneschijn met je doet, of mist …enzovoort.

Psycholoog Averil Leimon deed onderzoek naar de effecten van de natuur en naar wat ontzag ontwikkelen voor de natuur met ons doet. Volgens Leimon kunnen de ervaringen met de natuur ons helpen om positief te denken en open te staan voor grotere zaken. Het leert ons te verwonderen en zonder alles precies te begrijpen een bijna magisch vertrouwen te ontwikkelen.

Wie vaak twijfelt doet er goed aan om de onzekerheden opzij te zetten en de natuur in te trekken met regelmaat. Door open te staan en alleen ervaringen toe te laten (i.p.v. gedachten) kun je oefenen in het ‘doen alsof je niets weet’. Laat je verassen door de beelden en de wijze inzichten die je daarbij opdoet. Bekijk alles door een bril van grootsheid. Ook kunst kan dat bij je losmaken. Bekend is bijvoorbeeld Mark Rothko bij wiens schilderijen mensen spontaan in tranen staan.

Ook muziek kan dat met je doen. In coachingssessies vraag ik mijn klanten dikwijls door welke muziek ze geraakt worden en adviseer hen die weer eens op te zetten en daarbij een koptelefoon te gebruiken. Zo word je intens geraakt.

Lessen voor twijfelaars

1. Vraag en accepteer hulp van anderen zonder je eigen plek –als eindverantwoordelijke- te verliezen.
2. Houd koers door steeds terug te komen op the bigger picture. Dat kan best lastig zijn. Het inzetten van een coach of intervisie kan daarbij helpen.
3. Open je voor het grote geheel, het mysterie en train je in verwonderen.
4. Versterk je eigen positieve gevoel door de natuur in te gaan, de kunst op te zoeken, het theater of muziek die je raakt.
5. Gebruik je twijfel als startmoment om afstand te nemen. Letterlijk. Ga naar het strand of loop een bos in. Laat de wind door je haren blazen. Wie daarin traint en zichzelf niet verliest in detail en twijfel, kan grote zaken aan. En bouwt aan meer vertrouwen.